Məhkəmə çəkişmələrinin uzun müddət çəkməsi, yüksək xərclər və emosional gərginlik insanları alternativ həll yollarına yönəldir.
Mediasiya bu həll yollarından biri olsa da, bəzi insanlar – xüsusilə də cavabdehlər – bu prosesdə iştirak etmək istəmirlər. Bu yazıda cavabdehlərin mediasiyadan yayınmasının əsas səbəblərini araşdıracağıq.
1. Hüquqi Nəticələrdən Çəkinmə
Mediasiya könüllü bir proses olsa da, bəzi insanlar onu hüquqi öhdəlik kimi qəbul edirlər.
Cavabdehlər düşünürlər ki, mediasiyada iştirak etsələr, bu, onların qarşı tərəfin iddialarını qəbul etdiyini göstərir. Həmçinin, mediasiya nəticəsində imzalanan razılaşmalar məhkəməyə təqdim oluna bildiyindən, bəzi cavabdehlər gələcək hüquqi nəticələrdən qorxaraq prosesdən yayınırlar.
2. Qarşı Tərəfə Güzəşt Getmək İstəməmə
Mediasiyanın mahiyyəti kompromis və razılığa əsaslanır. Lakin bəzi cavabdehlər qarşı tərəfə güzəşt etməyi zəiflik kimi qəbul edir. Xüsusilə şəxsi münasibətlər, biznes tərəfdaşlığı və ailə mübahisələrində bu faktor daha çox özünü göstərir. Cavabdeh hesab edir ki, mediasiya masasına əyləşmək onun haqsız olduğunu göstərir və qarşı tərəf bundan istifadə edə bilər.
3. Mediasiya Haqqında Məlumatsızlıq
Cəmiyyətdə mediasiya barədə kifayət qədər məlumatlı olmayan insanlar var.Onlar düşünürlər ki, mediasiya məcburi və ya məhkəmənin bir hissəsidir. Həmçinin, bu prosesin necə işlədiyini, nə dərəcədə hüquqi gücə malik olduğunu və nəticələrinin nə olduğunu bilmədikləri üçün mediasiyaya qoşulmaqdan çəkinirlər.
4. Hüquqi Mövqeyinə Güvənmək
Bəzi cavabdehlər məhkəmədə daha yaxşı nəticə əldə edəcəklərinə inanırlar.Onlar düşünürlər ki, əgər hüquqi baxımdan haqlıdırsa, mediasiyaya ehtiyac yoxdur və məhkəmə yolu ilə daha sərfəli qərar çıxartmaq mümkündür. Bu səbəbdən, onlar mediasiyaya qatılaraq kompromisə getməkdənsə, məhkəmənin qəti qərarını gözləməyi üstün tuturlar.
5. Maliyyə və Vaxt Məsələləri
Mediasiyanın əlavə vaxt itkisi və maliyyə yükü yaradacağını düşünən cavabdehlər də var.Onlar mediasiya üçün vaxt ayırmağın və ya mediasiya xidmətlərinə ödəniş etməyin mənasız olduğunu düşünə bilərlər. Halbuki, əslində mediasiya məhkəmə proseslərindən daha sürətli və ucuz başa gəlir, lakin bu anlayış hamıya aydın deyil.
6. Emosional və Psixoloji Amillər
Bəzi mübahisələr emosional gərginlik fonunda baş verir.Ailə məsələləri, dostluq münasibətləri, biznes partnyorluqları kimi situasiyalarda tərəflər arasında qırılmış inam, kin və inciklik olur. Cavabdehlər bəzən keçmişin təsirindən çıxıb konstruktiv dialoq aparmaq istəmirlər. Onlar qarşı tərəflə eyni masa arxasında oturmağı belə düşünmək istəmirlər.
7. Hüquqi MəsləhətçilərinTəsiri
Bəzi hallarda vəkillər və hüquq məsləhətçiləri mediasiyaya qarşı çıxırlar.Onlar müştərilərinə məhkəməyə getməyi tövsiyə edir və mediasiyanı lazımsız hesab edirlər. Bunun bir neçə səbəbi var: vəkillər məhkəmədə daha çox qazanırlar, onlar hüquqi arqumentlərə daha çox güvənirlər və bəzi hallarda mediasiyanın nəticələrinin müştəri üçün əlverişsiz olacağını düşünə bilirlər.
8. Mübahisəni Uzatmaq İstəyi
Bəzi cavabdehlər qarşı tərəfi yormaq və güzəştə məcbur etmək üçün mediasiyaya qoşulmaqdan imtina edirlər.Onlar ümid edirlər ki, vaxt uzandıqca qarşı tərəf öz tələblərini yumşaldacaq və daha əlverişli şərtləri qəbul edəcək. Bu strategiya xüsusilə maliyyə və biznes mübahisələrində geniş yayılıb.
Cavabdehlərin mediasiyadan yayınmasının müxtəlif səbəbləri var: hüquqi qorxular, emosional faktorlar, məhkəməyə güvənmək, maliyyə məsələləri və məlumat çatışmazlığı. Lakin unutmaq olmaz ki, mediasiya məhkəməyə alternativ olaraq, tərəflərə daha sürətli və az xərcli bir həll imkanı yaradır.
Əgər insanlar mediasiya barədə daha çox məlumat alsalar və onun üstünlüklərini dərk etsələr, bu prosesə daha açıq yanaşarlar.
Hüquqşünas Zaur Quliyev
