AZƏRBAYCAN TÜRKİ İKİDƏ NECƏ OLDU! “Şimal və Cənub”

Tarix

GÜNEY AZƏRBAYCAN (İran sərhədi daxilində)
1826-1828-ci illər Rusiya-İran müharibələri nəticəsində Türkmənçay müqaviləsi imzalandı. Müqaviləyə əsasən Azərbaycan iki yerə bölündü: şimal və cənub.
Şimali Azərbaycan 1991-ci il avqustun 30-da müstəqilliyini elan edib.

Cənubi Azərbaycan İranın şimal-qərbində yerləşən tarixi bölgədir. Bu gün İranda Azərbaycanı Şərqi və Qərbi Azərbaycan adlandırırlar.

-Etimologiya (köklər)
Güney Azərbaycanın adı ilə bağlı müxtəlif fikirlər var.
Sasanilər dövründə bölgədə yanğın lojaları aşkar edilmişdir. İslamın bölgəyə daxil olmasından sonra farsca “Adharbayjān”
deyilib.
Tarix (Azərbaycan Milli Hökuməti)
İngilislər 1941-ci ilin avqustunda Almaniya tərəfdarı olan Rza şah Pəhləvini devirmək üçün İrana daxil oldular və onun oğlu Məhəmməd Rzanı taxt-taca oturtdular.

Bundan istifadə edən ruslar şimaldan İran ərazisinə daxil olaraq 1941-ci il sentyabrın 11-də Təbrizi işğal etdilər.

Azərbaycan Milli Hökuməti
1941-ci ildə İran Böyük Britaniya və Sovet İttifaqı tərəfindən işğal edildi və parçalandı.

1946-cı ildə Sovet İttifaqı İranın Azərbaycan vilayətində Azərbaycan Milli Hökumətini qurdu. Böyük Azərbaycan türk mütəfəkkiri Seyit Cafer Pişəvəri dövlət başçısı idi. Paytaxt olaraq Təbriz şəhəri seçildi.

Bu yolla Sovetlərin Şərqi Avropadakı maraqları müqabilində bölgədən çıxması ilə Azərbaycan Milli Hökuməti Qərb Bloku və İran dövlətinə verdi.

Sovetlərin dəstəyi kəsiləndə İran nizami ordusuna qarşı aciz qalan Azərbaycan türklərinin vətənpərvərləri hələ də vuruşsalar da, döyüşlərdə məğlub olmuşlar və Seyit Cafer Pişevəri Şimali Azərbaycana gəlmişdir.
Lakin Seyit Cafer Pişeveri 1947-ci ildə baş verən yol qəzası nəticəsində dünyasını dəyişdi. Bundan sonra İran pəhləviləri Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblər yaratdılar.

BU AZƏRBAYCANIN İKİYƏ BÖLÜNMƏSİ VƏ CƏNUBI AZƏRBAYCAN HEKAYƏSİDİR. İNŞALLAH BU HEKAYƏ ONA GƏLƏCƏK….
MUASIRMEDIA.AZ
GULƏR AMİN

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir